Aktualnosci

Cmentarz żydowski na gdańskim Chełmie w mediach

W ostatnim czasie w telewizji Polsat, Superstacji, w telewizji internetowej pomorska.tv oraz na portalu Trójmiasto.pl ukazały się materiały i relacje dotyczące porządkowania cmentarza żydowskiego na Chełmie przez grupę więźniów z Zakładu Karnego na Przeróbce.
Współpraca GWŻ w Gdańsku i gdańskiego Zakładu Karnego jest częścią ogólnopolskiego programu „Tikkun – Naprawa” w ramach którego więźniowie opiekują się żydowskimi cmentarzami w Polsce. Projekt ten, zorganizowany przez polską i izraelską służbę więzienną ma służyć przybliżeniu izraelskiej kadrze Służby Więziennej oraz polskim osadzonym tradycji współistnienia Żydów i Polaków na ziemiach polskich przed II wojną światową. Zobacz artykuł na portalu Trójmiasto.pl, Zobacz film na pomorska.tv

Tydzień Kultury Żydowskiej w Wodzisławiu

Na zaproszenie instytucji samorządowych i kulturalnych Wodzisławia przedstawiciele Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Gdańsku uczestniczyli w tamtejszym Tygodniu Kultury Żydowskiej. Odbyły się liczne wykłady, prelekcje, projekcje filmów; wystawiono także sztukę teatralną. Głównym celem tych działań było zaznajomienie mieszkańców z religią, kulturą, historią oraz losami Żydów.
Organizatorzy zgodnie podkreślali, że celem tygodnia żydowskiego, organizowanego w Wodzisławiu już po raz trzeci jest nie tylko ukazanie historii grupy etnicznej, która niegdyś w dużej mierze współtworzyła obraz miasta, ale także pokazanie ludności żydowskiej współcześnie, przybliżenie istotnych elementów jej kultury, możliwości nawiązania dialogu pomiędzy zdawałoby się diametralnie różnymi ludźmi. Zaproszony na wykład przewodniczący gminy żydowskiej w Gdańsku Michał Samet stwierdził w tym kontekście, że – takie imprezy są niezmiernie istotne, ponieważ edukacja jest szczególnym sposobem na upamiętnienie przeszłości, ale także próbą zrozumienia siebie nawzajem również dzisiaj. Doświadczenie inności uczy tolerancji nawet po latach, zmniejsza dystans, wreszcie rodzi nadzieję.

Wystawa „Golem” w Nowej Synagodze

Od początku listopada w Nowej Synagodze we Wrzeszczu można oglądać zbiorową wystawę obrazów i rysunków zatytułowaną „Golem”. Grupa międzynarodowych artystów prezentuje swoje prace inspirowane Golemem – funkcjonującą w tradycji żydowskiej istotą stworzoną na kształt człowieka z gliny, ale pozbawioną Duszy. Wystawa będzie czynna do 2 grudnia 2010 r. i można ją oglądać od poniedziałku do piątku
w godz. 10.00-15.00. Wejście przez bramę od ul. Grunwaldzkiej 102 (obok kwiaciarni „Maciejka”).
Zobacz więcej o wystawie.

„Oczy szeroko otwarte” w kinie Światowid

Na początku października w ramach projekcji DKF w kinie Światowid w Elblągu odbyła się projekcja głośnego ostatnio i nagradzanego na międzynarodowych festiwalach filmowych obrazu „Oczy szeroko otwarte”. Film w reżyserii młodego izraelskiego twórcy Haima Tabakmana porusza problem miłości homoseksualnej w środowisku religijnych Żydów, a jego akcja rozgrywa się w ortodoksyjnej dzielnicy Jerozolimy – Mea Szarim.
Przedstawiciele naszej Gminy zostali zaproszeni na projekcję filmu oraz do udziału w dyskusji. Organizatorzy chcieli w ten sposób przybliżyć publiczności stosunek judaizmu (jego religijnych nakazów) do problemu homoseksualizmu. Spotkanie było bardzo interesujące, temperatura dyskusji wysoka i wykraczająca przy okazji daleko poza ramy tematu filmu.
Po raz kolejny okazało się, że dobrze jest korzystać z każdej nadarzającej się sposobności, aby spotykać się z tymi wszystkimi, którzy chcą poznać kulturę żydowską i judaizm. Takie spotkania właśnie, rozmowa twarzą w twarz i możliwość odpowiedzi na pytania zainteresowanych, w prosty sposób mają szansę zburzyć mur uprzedzeń, stereotypów i fałszywych sądów, które na temat Żydów krążą w społeczeństwie polskim.

Pokaz filmów z 7. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego JEWISH MOTIFS

W październiku 2010 r. Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 6 w Gdańsku i Gmina Wyznaniowa Żydowska, dzięki życzliwości Stowarzyszenia Żydowskie Motywy, organizują serię pokazów filmów o tematyce żydowskiej.

Terminy pokazów: 14, 21 i 28 października o godz. 18.00 w auli Nowej Synagogi, Gdańsk Wrzeszcz,
ul. Partyzantów 7. Wstęp wolny.

Prezentowane filmy pochodzą z 7. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego JEWISH MOTIFS, który rokrocznie ma miejsce w Warszawie. Festiwal ów „poświęcony jest narodowi żydowskiemu, jego tradycji, tożsamości narodowej i kulturowej oraz historii, zarówno współczesnej jak i na przestrzeni dziejów...” [zobacz więcej]

Odsłonięcie pomnika w Tucholi

20 września 2010 r. w Tucholi miała miejsce uroczystość odsłonięcia pomnika upamiętniającego żydowską społeczność miasta zamordowaną przez hitlerowców jesienią 1939 r.

Miejsce i data uroczystości nie są przypadkowe. Pomnik stanął nieopodal placu, gdzie przez niemal sto lat stała tucholska synagoga, a wprowadzenie Tory do synagogi odbyło się właśnie 20 września 1843 r.

Nie ma już synagogi i nie ma już tucholskich Żydów, ale wśród obecnych mieszkańców tego pięknego miasta wciąż żywa jest pamięć o nich. I właśnie zwieńczeniem tej pamięci jest odsłonięty teraz pomnik. Prace przygotowawcze trwały niemal dwa lata, a realizacja projektu była możliwa dzięki zaangażowaniu wielu wspaniałych ludzi reprezentujących władze miasta Tucholi, tucholskie instytucje samorządowe, kulturalne i oświatowe. Również przedstawiciele Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Gdańsku z radością i wzruszeniem przystąpili do tej inicjatywy wspierając ją merytorycznie. Jesteśmy bowiem przekonani, że pamięć o wspólnej polsko-żydowskiej przeszłości takich miejsc jak Tuchola najlepiej służy idei tolerancji i poszanowania odmienności, którą dziś budujemy dla przyszłości. [zobacz zdjęcia]

Jom Kipur w Gminie Wyznaniowej Żydowskiej w Gdańsku

17 września 2010 r. o zachodzie słońca rozpoczyna się Jom Kipur. Wszystkich członków naszej Gminy i tych, którzy pragną spędzić ten wyjątkowy czas na modlitwie zapraszamy do synagogi przy ul. Partyzantów 7.

Początek postu – 18.38 Koniec postu – 19.44

Erew Jom Kipur – piątek 17 września	Jom Kipur – sobota 18 września
17.00 – Mincha 18.40 – Kol Nidre Mariw	09.30 – Szachrit 11.00 – Izkor MUSAF MINCHA 19.00 – Nejla 19.45 – Mariw

Warsztaty międzykulturowe

15 września Stowarzyszenie Animacji Kultury „Coolturofon” we współpracy z GWŻ zorganizowało w synagodze warsztaty dla młodzieży z czterech europejskich krajów: Portugalii, Węgier, Litwy i Polski. Grupa ponad dwudziestu osób mogła zapoznać się ze specyfiką odradzającego się życia żydowskiego w Polsce. Młodzi ludzie pytali o problemy dnia codziennego, o kontakty z innymi mniejszościami narodowymi i o współpracę z lokalnymi władzami. Opowiadaliśmy im także o życiu religijnym i społecznym Gminy. Oni z kolei dzielili się spostrzeżeniami na temat kontaktów z organizacjami żydowskimi w swoich krajach. Urozmaiceniem ciekawej dyskusji była degustacja naszych tradycyjnych żydowskich potraw, a także zajęcia z podstaw języka hebrajskiego.
Po naprawdę udanym i pożytecznym spotkaniu, Stowarzyszenie Coolturofon zgłosiło chęć organizowania kolejnych wspólnych z nami przedsięwzięć.

Stutthof

Dziś, na terenie byłego obozu koncentracyjnego Stutthof odbyły się uroczystości poświęcone 71. rocznicy wybuchu II wojny światowej i pierwszego transportu więźniów do obozu. Podobnie jak w latach ubiegłych, przedstawiciele GWŻ w Gdańsku zostali zaproszeni przez organizatorów do uczestniczenia w obchodach i do odmówienia modlitwy za żydowskie ofiary KL Stutthof.

Od wielu już lat właśnie na początku września w muzeum KL Stutthof odbywają się rocznicowe uroczystości. Biorą w nich udział byli więźniowie, przestawiciele władz państwowych i samorządowych, korpusu dyplomatycznego, wojska i Straży Granicznej, przedstawiciele różnych kościołów i wyznań, oraz młodzież szkolna.

Zbieramy się w tym miejscu kaźni aby oddać hołd tysiącom polskich więźniów poległych za drutami obozu w wyniku wyniszczającej pracy, głodu i wycieńczenia oraz dziesiątkom tysięcy polskich Żydów i Żydów z wielu krajów Europy, którzy zginęli w komorach gazowych Stutthofu.

Dla nas ważne jest także, że po latach przemilczeń do świadomości uczestników owych obchodów słuchających okolicznościowych przemówień, apelu poległych, salwy honorowej Kompanii Reprezentacyjnej Marynarki Wojennej dociera z wolna fakt, iż z co najmniej 65 tysięcy wszystkich ofiar obozu, 50 tysięcy stanowili Żydzi. Niech dusze Ich będą wplecione w wieniec życia wiecznego!

Wizyta Avoyseinu

W dniach 1 i 2 września 2010 r. gościliśmy grupę rabinów z nowojorskiej „The Heritage Foundation for Preservation of Jewish Cemeteries” (znanej też pod nazwą Avoyseinu) z jej prezesem rabinem Kalmanem Liebermanem. Fundacja ta, założona w 2002 r., zajmuje się renowacją zniszczonych i opuszczonych cmentarzy żydowskich we wschodniej Europie.

Między innymi dzięki wsparciu finansowemu Avoyseinu mogliśmy ogrodzić teren cmentarza na Chełmie, a także podnieść i ustawić kilkadziesiąć ocalałych macew.

Bezpośrednim powodem wrześniowej wizyty rabinów był jorcajt (rocznica śmierci) osiemnastowiecznego uczonego rabina pochowanego na gdańskim cmentarzu – Meira Posnera. Rabi Posner jest autorem do dziś szeroko komentowanego i studiowanego w całym żydowskim świecie dzieła „Beis Meir”.

Poza modlitwami przy grobie cadyka, rabini oglądali ocalałe macewy. Przy tej okazji odczytali dwie najstarsze – z 1794 i 1796 r. a także odnaleźli macewę na grobie wnuczki rabina Posnera.

Przed wyjazdem spotkali się jeszcze z prezydentem Gdańska p. Pawłem Adamowiczem, któremu wręczyli list od jednego z członków amerykańskiego Kongresu.

Wizyta członków Avoyseinu była zapowiedzią przyszłych wizyt grup chasydów z różnych krajów, którzy przybywać będą do grobów sławnych gdańskich rabinów Meira Posnera i Elchanana Aschkenasiego by modlić się i zanosić prośby.

Jest to dla nas, gdańskich Żydów, i tych wszystkich ludzi, którym na sercu leży wizerunek Gdańska jako miasta dbającego o swoje dziedzictwo, dodatkowy bodziec do wzmożonej pracy w przy odnowieniu cmentarza na Chełmie i nadania mu godnego wyglądu. Wszak jest to jeden z najstarszych żydowskich cmentarzy w naszej części Europy. [zobacz zdjęcia]

Program Tikkun – więźniowie w synagodze

26 sierpnia naszą synagogę odwiedzili więźniowie z Zakładu Karnego na Przeróbce. W ramach zajęć resocjalizacyjnych poznali historię gdańskich Żydów, podstawowe pojęcia z zakresu judaizmu i kultury żydowskiej. Wizyta ta była częścią szerszego programu współpracy resocjalizacyjnej między Zakładem Karnym i Gminą Żydowską w Gdańsku. Warto przypomnieć, że częścią tejże współpracy jest także trwające już trzeci miesiąc porządkowanie przez grupę więźniów cmentarza żydowskiego na Chełmie.